ಇಲ್ಲಿದೆ ದಸರಾ ಹಬ್ಬದ ಮಹತ್ವದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿ

ಭಾರತೀಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಹಬ್ಬಗಳು ವಿಶೇಷ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಹಬ್ಬವೂ ಸಮಾಜದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ, ಧಾರ್ಮಿಕ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಜೀವನಕ್ಕೆ ಬಲ ತುಂಬುವ ಶಕ್ತಿ ಹೊಂದಿದೆ. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ದಸರಾ ಹಬ್ಬವು ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಮುಖವಾದದ್ದು. ದಸರಾ ಹಬ್ಬವನ್ನು ವಿಜಯದಶಮಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಶರದೃತುವಿನಲ್ಲಿ, ಅಶ್ವಯುಜ ಮಾಸದ ಶುದ್ಧ ಪಕ್ವದಲ್ಲಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುವ ಹಬ್ಬವಾಗಿದೆ. ದಸರಾ ಹಬ್ಬವು ಧರ್ಮ, ಧೈರ್ಯ, ಸತ್ಯ, ನ್ಯಾಯ, ಅಹಿಂಸೆ, ಭಕ್ತಿ, ಶೌರ್ಯ ಇವುಗಳ ಪ್ರತೀಕವಾಗಿ ಗುರುತಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ.

ದಸರಾ ಹಬ್ಬದ ಮೂಲ

ದಸರಾ ಹಬ್ಬದ ಬಗ್ಗೆ ಪುರಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಹಲವು ಕತೆಗಳು ಉಲ್ಲೇಖವಾಗಿವೆ. ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ, ಶ್ರೀರಾಮನು ಲಂಕಾಧಿಪತಿ ರಾವಣನನ್ನು ಜಯಿಸಿ ಸೀತೆಯನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಿದ ದಿನವನ್ನು ವಿಜಯದಶಮಿ ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದಲ್ಲದೆ, ಮಹಿಷಾಸುರನನ್ನು ಮಹಿಷಮರ್ಧಿನಿ ಚಾಮುಂಡೇಶ್ವರಿ ದೇವಿ ಹತ ಮಾಡಿದ ದಿನವನ್ನೂ ವಿಜಯದಶಮಿಯೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಈ ಹಬ್ಬವು ಸತ್ಯದ ಜಯ ಮತ್ತು ಅಸತ್ಯದ ನಾಶವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ.

ದಸರಾ ಹಬ್ಬದ ಧಾರ್ಮಿಕ ಮಹತ್ವ

ದಸರಾ ಹಬ್ಬವನ್ನು ದೈವೀ ಶಕ್ತಿಯ ಆರಾಧನೆಯ ಹಬ್ಬವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ನವರಾತ್ರಿ ಹಬ್ಬದ ಒಂಬತ್ತು ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ದುರ್ಗಾದೇವಿಯ ಒಂಬತ್ತು ರೂಪಗಳನ್ನು ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮೊದಲ ದಿನ ಶೈಲಪುತ್ರಿ, ನಂತರ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿಣಿ, ಚಂದ್ರಘಂಟಾ, ಕೂಷ್ಮಾಂಡ, ಸ್ಕಂದಮಾತಾ, ಕಾತ್ಯಾಯಿನಿ, ಕಾಳರಾತ್ರಿ, ಮಹಾಗೌರಿ, ಸಿದ್ಧಿದಾತ್ರಿಯ ರೂಪಗಳನ್ನು ಆರಾಧಿಸುತ್ತಾರೆ. ಹೀಗೆ ಒಂಬತ್ತು ದಿನಗಳಾದ ನಂತರ ದಸರಾ ದಿನವು ವಿಜಯದ ಸಂಕೇತವಾಗಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಹತ್ವ

ದಸರಾ ಹಬ್ಬವು ಕೇವಲ ಧಾರ್ಮಿಕತೆಯಲ್ಲದೆ, ಸಮಾಜದ ಏಕತೆ, ಸಹಕಾರ, ಸ್ನೇಹ ಮತ್ತು ಸಹಬಾಳ್ವೆಯ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ. ಈ ದಿನ ಜನರು ಹಬ್ಬದ ಸಂಭ್ರಮದಲ್ಲಿ ಪರಸ್ಪರ ಭೇಟಿಯಾಗಿ, ಶುಭಾಶಯಗಳನ್ನು ವಿನಿಮಯ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಬಂಗಾರದ ಎಲೆಗಳನ್ನು ವಿನಿಮಯ ಮಾಡುವ ಪದ್ಧತಿ ಕೂಡ ಇದೆ. ಇದನ್ನು ಸೋನೆಯ ಎಲೆ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಸಮೃದ್ಧಿ, ಐಶ್ವರ್ಯ, ಸ್ನೇಹದ ಸಂಕೇತವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ.

ದಸರಾ ಮತ್ತು ಅಯೋಧ್ಯೆ ಸಂಭ್ರಮ

ಅಯೋಧ್ಯೆಯಲ್ಲಿಯೂ ದಸರಾ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ವೈಭವದಿಂದ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಶ್ರೀರಾಮನ ವಿಜಯೋತ್ಸವವಾಗಿ ಈ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಅಯೋಧ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಪೀಳಿಗೆಯಿಂದ ಪೀಳಿಗೆ ಸಂಭ್ರಮಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇಲ್ಲಿ ರಾಮಲೀಲೆ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳು ನಡೆಯುತ್ತವೆ. ಹತ್ತು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ರಾಮನ ಕಥೆಯನ್ನು ನಾಟಕ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿ, ಕೊನೆಯ ದಿನ ರಾವಣನ ವಧೆಯೊಂದಿಗೆ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಮುಕ್ತಾಯಗೊಳಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಮಹಿಷೂರಿನ ದಸರಾ ಹಬ್ಬ

ಕರ್ನಾಟಕದ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಹೆಮ್ಮೆ ಎಂದರೆ ಮಹಿಷೂರಿನ ದಸರಾ ಹಬ್ಬ. ಇಲ್ಲಿ ಚಾಮುಂಡೇಶ್ವರಿ ದೇವಿಯನ್ನು ಆರಾಧಿಸಿ, ಹತ್ತು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ವೈಭವದಿಂದ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಜಂಬೂಸವಾರಿಯ ಮೆರವಣಿಗೆ, ಅಂಬಾರಿ, ನೃತ್ಯ, ಸಂಗೀತ, ಜನಪದ ಕಲೆಗಳ ಪ್ರದರ್ಶನ, ಯಕ್ಷಗಾನ, ನಾಟಕ, ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಮ್ಮೇಳನಗಳು ಹಬ್ಬದ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯ. ದೇಶ-ವಿದೇಶಗಳಿಂದ ಸಾವಿರಾರು ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಮಹಿಷೂರಿನ ದಸರಾ ಹಬ್ಬವನ್ನು ನೋಡುವುದಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತಾರೆ.

ದಸರಾ ಹಬ್ಬದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಅಂಶಗಳು

ದಸರಾ ಹಬ್ಬವು ಕಲೆ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿಗೆ ಬಲ ತುಂಬುತ್ತದೆ. ನವರಾತ್ರಿ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಗೀತ, ನೃತ್ಯ, ಕಾವ್ಯ, ಸಾಹಿತ್ಯ ಮುಂತಾದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಜನರು ಮನೆ ಮನೆಗಳಲ್ಲಿ ಗೊಂಬೆ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಸೃಜನಶೀಲತೆ, ಕಲ್ಪನೆ, ಧಾರ್ಮಿಕ ನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಸುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ ದಸರಾ ಕೇವಲ ಹಬ್ಬವಲ್ಲ, ಅದು ಒಂದು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಚಳುವಳಿ.

ಆರ್ಥಿಕ ಮಹತ್ವ

ದಸರಾ ಹಬ್ಬವು ಆರ್ಥಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಗೆ ಸಹ ಶಕ್ತಿ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಈ ಹಬ್ಬದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಲ್ಲಿ ಚಟುವಟಿಕೆ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ. ಜನರು ಹೊಸ ಬಟ್ಟೆ, ಆಭರಣ, ವಾಹನ, ಮನೆ ಸಾಮಾನುಗಳನ್ನು ಖರೀದಿಸುತ್ತಾರೆ. ರೈತರು ಹೊಸ ಬೆಳೆಗಳನ್ನು ಕಟಾವು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ವ್ಯಾಪಾರಿಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಲಾಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ ದಸರಾ ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದಲೂ ಮಹತ್ವ ಪಡೆದಿದೆ.

ದಸರಾ ಹಬ್ಬದ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಮೌಲ್ಯ

ದಸರಾ ಹಬ್ಬವು ಮಕ್ಕಳಲ್ಲಿ ಒಳ್ಳೆಯ ಚಿಂತನೆ, ಧಾರ್ಮಿಕ ಭಾವನೆ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಜಾಗೃತಿ ಬೆಳೆಸುವಲ್ಲಿ ಸಹಕಾರಿ. ರಾಮ-ರಾವಣರ ಕಥೆ, ದುರ್ಗಾದೇವಿಯ ಶೌರ್ಯ, ಮಹಿಷಾಸುರನ ಕಥೆ ಮುಂತಾದವು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಸತ್ಯದ ಮೇಲೆ ನಂಬಿಕೆ, ಧೈರ್ಯ, ಸತ್ಸಂಗ, ಅಧರ್ಮದ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡುವ ಮನೋಭಾವಗಳನ್ನು ಕಲಿಸುತ್ತವೆ. ಹೀಗಾಗಿ ದಸರಾ ಹಬ್ಬವು ಪಾಠಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿಲ್ಲದ ಜೀವನ ಪಾಠಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.

ಪರಿಸರ ಮತ್ತು ದಸರಾ

ಇತ್ತೀಚಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ದಸರಾ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಪರಿಸರ ಸ್ನೇಹಿಯಾಗಿ ಆಚರಿಸುವ ಅಗತ್ಯ ಇದೆ. ಪಟಾಕಿ, ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಅಲಂಕಾರಗಳಿಂದ ಪ್ರಕೃತಿಗೆ ಹಾನಿ ಆಗದಂತೆ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಎಲ್ಲರ ಜವಾಬ್ದಾರಿ. ಪರಿಸರ ಸ್ನೇಹಿ ಗೊಂಬೆ, ಹೂವಿನ ಅಲಂಕಾರ, ತೈಲದೀಪಗಳಿಂದ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಆಚರಿಸುವುದು ನಮ್ಮ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗೆ ಶ್ರೇಷ್ಠತೆ ನೀಡುತ್ತದೆ.

ದಸರಾ ಹಬ್ಬವು ಸತ್ಯದ ಜಯವನ್ನು ಸಾರುವ ಮಹೋನ್ನತ ಹಬ್ಬ. ಇದು ಧಾರ್ಮಿಕ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ, ಸಾಮಾಜಿಕ, ಆರ್ಥಿಕ, ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಎಲ್ಲ ಮಹತ್ವ ಹೊಂದಿದೆ. ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಧೈರ್ಯ, ಭಕ್ತಿ, ಸತ್ಸಂಗ, ಸೌಹಾರ್ದತೆ ಬೆಳೆಸುವ ಶಕ್ತಿ ಈ ಹಬ್ಬದಲ್ಲಿ ಅಡಗಿದೆ. ಹೀಗಾಗಿ ದಸರಾ ಹಬ್ಬವು ಕೇವಲ ಹಬ್ಬವಲ್ಲ, ಅದು ಜೀವನವನ್ನು ಸುಂದರಗೊಳಿಸುವ ಪಾವನ ಸಂದೇಶ. ವಿಜಯದಶಮಿ ಎಂದರೆ ಕೇವಲ ಒಂದು ದಿನವಲ್ಲ, ಅದು ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಬೆಳಗುವ ಸತ್ಯದ ದೀಪ.

ದಸರಾ ಹಬ್ಬ ಮತ್ತು ಭಕ್ತಿಭಾವ

ದಸರಾ ಹಬ್ಬವು ಕೇವಲ ಸಂಭ್ರಮಕ್ಕಾಗಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಅದು ಆಂತರಿಕ ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಭಕ್ತಿಯನ್ನು ಪುನರುಜ್ಜೀವಗೊಳಿಸುವ ಸಮಯವಾಗಿದೆ. ನವರಾತ್ರಿ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಅನೇಕರು ಉಪವಾಸ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ, ವಿಶೇಷ ಪೂಜೆಗಳು, ಭಜನೆ, ಪಾರಾಯಣಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಈ ಮೂಲಕ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಶುದ್ಧಗೊಳಿಸಿ, ದೈವಶಕ್ತಿಯೊಂದಿಗೆ ಏಕೀಭಾವ ಸಾಧಿಸುತ್ತಾರೆ. ಮಹಿಳೆಯರು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಈ ಹಬ್ಬದಲ್ಲಿ ದೇವಿಯ ಆರಾಧನೆಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಹತ್ವ ಕೊಡುತ್ತಾರೆ. ದುರ್ಗಾದೇವಿಯ ಶಕ್ತಿ ಸ್ತ್ರೀಶಕ್ತಿಯ ಪ್ರತೀಕವಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ದಸರಾ ಹಬ್ಬವು ಹೆಚ್ಚು ಹತ್ತಿರವಾಗಿ ಅನಿಸುತ್ತದೆ.

ದಸರಾ ಹಬ್ಬದ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸಂದೇಶ

ದಸರಾ ಹಬ್ಬವು ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬನಿಗೂ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪಾಠ ನೀಡುತ್ತದೆ. ನಮ್ಮೊಳಗಿನ ಕಾಮ, ಕ್ರೋಧ, ಲೋಭ, ಮೋಹ, ಮದ, ಮತ್ಸರ ಎಂಬ ಆರೂ ಋಪುವನ್ನು ಜಯಿಸುವುದು ನಿಜವಾದ ವಿಜಯದಶಮಿ. ರಾವಣನು ದಶಮುಖನು ಎಂಬುದರ ಅರ್ಥ ಅವನಲ್ಲಿದ್ದ ಹತ್ತು ರೀತಿಯ ದುರ್ಗುಣಗಳು. ಅವನ್ನು ನಾಶಪಡಿಸಿದ ರಾಮನ ವಿಜಯವು ಕೇವಲ ಪೌರಾಣಿಕ ಘಟನೆಯಲ್ಲ, ಅದು ನಮ್ಮ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಅಳವಡಿಸಬೇಕಾದ ಸತ್ಯ. ಹೀಗಾಗಿ ದಸರಾ ಹಬ್ಬವು ಹೊರಗಿನ ಶತ್ರುವನ್ನು ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಒಳಗಿನ ದುರ್ಗುಣಗಳನ್ನು ನಾಶಮಾಡುವ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸಂದೇಶ ನೀಡುತ್ತದೆ.